Bệnh viêm phế quản mạn tính Viêm phế quản mạn là tình trạng sản xuất quá mức chất nhầy phế quản, gây ho và khạc đờm liên tục hoặc tái phát theo từng đợt ít nhất 3 tháng trong 1 năm và ít nhất 2 năm liền, đã loại trừ nguyên do do lao, ung thư phổi hay suy tim mạn tính.
Viêm phế quản mạn xuất hiện và tiến triển từ từ Phổi tắc nghẽn mãn tính chữa Viêm phế Quản mãn tính . Ví dụ sau khi bị cảm lạnh vào mùa đông, như bạn có thể vẫn ho và có đờm trong nhiều tuần. Những đợt sau, ho và đờm nhiều hơn, có khi kéo dài cả năm, nhất là vào sáng sớm thời tiết lạnh và ẩm ướt. Viêm phế quản mạn có thể phát triển thành bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
Người ta thường bỏ qua những dấu hiệu của viêm phế quản mạn tính cho đến khi nó nặng hơn, vì họ nhầm tưởng rằng bệnh không đe dọa tính mạng. Nhưng chẳng hạn không tìm cách điều trị, phổi có thể bị tổn thương nặng, có nguy cơ phát triển các bệnh hô hấp nghiêm trọng hoặc suy tim. Nhưng tin tốt là viêm phế quản mạn tính có thể nhận biết sớm và có nhiều phương pháp để chữa khỏi bệnh.
PHÂN LOẠI
Viêm phế quản mạn tính đơn thuần: chỉ ho và khạc đờm, có thể điều trị khỏi.
Viêm phế quản mạn tính tắc nghẽn: Triệu chứng chính là khó thở, do tắc nghẽn lan rộng và thường xuyên của phế quản, ho khạc đờm trong hoặc có mủ nhầy. Còn gọi là bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
Viêm phế quản mạn tính nhầy mủ: ho và khạc đờm nhầy từng cơn kịch phát hoặc liền .
nguyên nhân
Khói thuốc lá, thuốc lào là nguyên do hàng đầu dẫn đến VPQ mạn.
Môi trường ô nhiễm: bụi công nghiệp, tiếp xúc lắm bụi , khí độc hữu cơ, vô cơ.
nhiễm vi khuẩn : vi khuẩn, virus, những ổ viêm nhiễm ở đường hô hấp trên và viêm phế quản cấp là cơ sở thuận lợi cho viêm phế quản mạn tính tiến triển .
Yếu tố cơ địa: cơ địa dị ứng
Yếu tố thuận lợi: người cao tuổi hút thuốc lá, môi trường sống chật chội, ẩm thấp, thiếu vệ sinh, khí hậu ẩm ướt.
Triệu chứng
Bệnh thường xảy ra ở người trên 50 tuổi nghiện thuốc lá, thuốc lào. Bệnh ban đầu nhẹ, sau nặng lên dần. quá trình diễn biến 5 – 20 năm, có những đợt cấp và biến chứng.
thường xuyên ho, khạc đờm vào buổi sáng sớm , đờm nhầy, dính, trong hoặc xanh, vàng, đục như mủ. Lượng đờm khoảng 200 ml/ngày. Mỗi đợt dài thêm 3 tuần, tăng về mùa đông và đầu xuân.
Khó thở tăng lên dần vào giai đoạn cuối, Chức năng hô hấp suy giảm trầm trọng.
Đợt bùng phát của VPQ mạn: thường xảy ra ở người già, yếu, do bội nhiễm. Có thể sốt, ho, khạc đờm có mủ và khó thở như cơn hen, có thể tử vong do suy hô hấp cấp.
Biến chứng: bội nhiễm phổi (viêm phổi thùy, áp xe phổi, lao phổi), giãn phế nang, suy hô hấp cấp, suy tim.
CẬN LÂM SÀNG
X quang phổi: tuy ít giá trị chẩn đoán nhưng X quang phổi giúp chẩn đoán phân biệt các bệnh gây ho khạc mạn tính và để chẩn đoán biến chứng.
Soi phế quản: vách phế quản dày, niêm mạc phế quản có chỗ nhợt, có chỗ xung huyết, viêm nhiễm ở những phế quản lớn.
Chức năng hô hấp: ở giai đoạn đầu chưa có biến chứng, các thông số bình thường. Giai đoạn sau biểu hiện sức cản đường thở tăng sớm, FEV1 giảm, dung tích sống VC giảm.
BIẾN CHỨNG
Tiến triển: chầm chậm nặng dần 5 – 20 năm, nhiều đợt bùng phát đem đến biến chứng khí phế thũng và tâm phế mạn, suy hô hấp.
MỤC TIÊU ĐIỀU TRỊ
ngăn ngừa yếu tố có thể gây đợt cấp.
Điều trị kịp thời những đợt cấp.
Lưu thông đường thở, chống suy hô hấp.
Khi có nhiễm vi khuẩn , dùng kháng sinh.
ĐIỀU TRỊ
Tránh các yếu tố nguy cơ
Bỏ thuốc lá, thuốc lào
Giữ ấm khi trời rét , tránh nhiễm lạnh đột ngột
Tiêm vacxin phòng cúm vào mùa thu đông
Điều trị những ổ nhiễm trùng đường hô hấp trên
Tránh dùng các chất gây dị ứng với phổi như xịt tóc, nước hoa, sơn.
Sử dụng kháng sinh
Bình thường, kháng sinh chẳng thể chữa khỏi VPQ mạn. Nhưng kháng sinh sẽ được dùng trong trường hợp có nhiễm khuẩn phổi, biểu hiện:
Ho có đờm mủ dài thêm , mủ vàng hoặc xanh
Sốt, thở ngắn, khó thở
Dự phòng đợt cấp của những người bệnh suy hô hấp nặng.
Điều trị đợt cấp
Thuốc long đờm: acetylcystein, carbocystein, bromhexin
Thuốc giãn phế quản chẳng hạn có dấu hiệu co thắt phế quản: theophylin, salbutamol, terbutalin
Chống viêm, phù: corticoid đường uống hoặc hít
Kháng sinh
Dẫn lưu đờm ra ngoài, thở oxy chẳng hạn cần.
Phục hồi Chức năng
Tập thể dục thường xuyên , cố gắng ít nhất 3 lần/tuần điều trị phổi tắc nghẽn mãn tính. Bắt đầu với bài tập nhẹ rồi tăng lên, đi bộ chậm 15 phút, 3 lần/tuần, Tiếp theo có thể tăng 20, 25, 30 phút.
Tập thở cơ hoành để tăng cường thông khí.
